Vandag 62 jaar gelede, het die verskriklikste slagting op polisiemanne in Cato Manor, Durban plaasgevind. Soos Brig. Hennie Heyman tereg sê: “As die Sharpevillie “massamoord” nie ‘n slagting onder die opstokers was nie, sou dit (soos Cato Manor) op ‘n massamoord van polisiemanne uitgeloop het.”

Hier volg ‘n saamgestelde vertelling van die gebeure, vry vertaal uit Engels.

Vooraf:

Volgens ‘n wet ingestel in 1908 deur die Britse wetskrywers, was dit onwettig om bier te maak en te verkoop. Op hierdie dag het die polisie, soos gewoonlik, weer ‘n klopjag geloods op een van die sjebiens waar onwettige bier verkoop is.

Agtergrond:

“…stakings het in middel 1959 in Natal begin toeneem… Tydens die stakings is baie mense gedood, eiendomme vernietig… huise verbrand… algemene paniek het losgebreek.”

“…Toe ‘n eenheid van 7 wit en 17 Zulu polisiemanne op patrollie by ‘n shebien aankom, het die gevoelens gou ontvlam toe ‘n vrou begin kla het dat een van die polisie offisiere op haar voet getrap het. Al het die konstabel om verskoning gevra, het die geroep en gekerm net aangehou en baie gou het ‘n beskonke bende van om en by 800, gewapen met stokke en pangas, die patrollie met klippe begin bestook….”

Na waarskuwingskote in die lug geskiet is, en dit geen uitwerking op die massa gehad het nie, het die oorblywende deel van die patrollie in twee aangrensende hutte gaan skuil. Hulle het net 24 patrone altesaam by hulle gehad, maar het dapper geveg tot die laaste oomblik. Na die deure en vensters afgebreek is, is hulle vermoor en in stukke gekap.

Die name van die 9 vermoorde Polisie manne is:

Sergeant. K Buhlalo

Constables CC Kriel

CPJS Rademan

GJ Joubert

LW Kunneke

F Dhludhla

P Jesza

M Nzuza

P Mtetwa

Mag ons hulle en die bitter hartseer gebeurtenis nooit vergeet nie.