Deur Prof. A.D. Pont; geskryf in Mei 1995.

1. Inleidend

So stadigaan word dit al duideliker dat April-Mei 1994 baie meer was as net ‘n “demokratiese verkiesing”. Dit was die begin van ‘n rewolusie wat daarop gemik is om die hele Suid-Afrikaanse samelewing van die grond af te verander.

Volgens die resep van die liberaliste en die sosialiste moet eers afgebreek word en dan kan herbou word. Die probleem is dat afbreek makliker is, bouwerk is baie moeiliker en gewoonlik bly dit agterweë.

In hierdie afbraak-fase wat ons nou beleef, is die wekroep dat die Boere-Afrikaner moet prysgee om deel te word van die nuwe, groter, veelkleurige, veel kulturele nuwe ‘nasie’. Ons moet ons godsdiens, ons taal, ons kultuur, ons strewe na uitnemendheid, ons handhawing van ons beskawing prysgee. Alleen as ons dit gedoen het, kan ons aanpas.

2. Die Verlede

343 jaar gelede het Jan van Riebeeck aan die Kaap geland om ‘n verversingspos vir die Oos-Indiese Kompanjie daar te vestig. Teen die bedoeling van die Kompanjie in het dit ‘n kolonie geword en teen die bedoeling van die owerhede en die koloniale magte het hier in Suid-Afrika ‘n selfstandige, eiesoortige volk gegroei.

‘n Volk met ‘n eie taal, ‘n eie kultuur. ‘n Volk gevorm deur sy godsdiens en die Westerse beskawing waaruit hy spruit, maar ook geplooi, geskaaf, gebrei deur die lewensomstandighede in Suidelik Afrika.

Hierdie omstrede volk, die Boere-Afrikaner, het hier in suidelike Afrika vir homself ‘n vaderland verwerf deur harde werk, deur opoffering, vasberadenheid, deur stryd. Hierdie volk het tot ergernis van vele gebou, gepresteer en uitgestyg een in die proses ‘n vaderland gebou wat beny en begeer is deur ander.

In die jare 1899-1902 het die magtige Engelse empire hierdie Boere-Afrikaner ingedwing in ‘n uitwissings-oorlog waarvan die doel was: “…the complete and final settlement of the Boer question”.

Die Boere-Afrikaner het daardie aanslag oorleef. Gebore en getoë in Afrika, gebrei en gestaal deur hierdie wêreld, het die Boere-Afrikaner nie so maklik gaan lê nie.

3. Vandag

Die Boere-Afrikaner is weer eens in ‘n baie moeilike posisie. Ons vaderland, ons selfbeskikkingsreg, ons Christelike staat is prysgegee. Van die mooi beloftes waarmee ons verlei is om hierdie pad te loop, het niks gekom nie. Nou staan ons voor die werklikheid dat ons met uitwissing bedreig word, maar dan ‘n uitwissing wat ons self moet voltrek.

Dit is nodig om mooi daarop te let dat die aanslag op die Boere-Afrikaner gelei word deur “gebruikers van Afrikaans”. Dit is hulle wat die voortou neem om ons taal te verkleineer en op die agtergrond te stoot, soos die TV-programme oor die Taalmonument so duidelik geïllustreer het.

Ons kultuur, ons manier van lewe en doen word op talle maniere onder druk geplaas. Dit word duidelik dat ons christelik-nasionale lewenstyl vervang moet word met ‘n humanistiese, Amerikaanse manier van lewe, waar oppervlakkigheid, banaliteit en die gebrek aan waardes die toon aangee.

Ons skole en opvoedkundige strukture word al meer onder druk geplaas om standaarde te verlaag en andersoortige te akkommodeer ten koste van ons eie. Dit wil voorkom asof die staatskole die middel moet word waardeur die opkomende geslag vervreem moet word van die verlede en die geestes-eiendomlike van die Boere-Afrikaner.

Dieselfde word op die ekonomiese terrein probeer en op landbougebied moet die Afrikaner glo sy erfgrond ontruim, omdat “die meerderheid van die bevolking” nie ‘n bestaan kan maak op hulle erfgrond wat die hoogste landbou-potensiaal in die land het, nie.

Ons kerke met die unieke boodskap van die drie-enige God word gelyk geskakel met ander, heidense “godsdienste”, klaarblyklik om juis so die geloofs-inspirasie van die Boere-Afrikaner uit te doof.

Daarby moet die land nou ‘n sekulêre staat word. Die grondslae van die samelewing, die optrede van die staat en die mense, moet verheidens. In ruil daarvoor, so lyk dit, word “godsdiens vryheid” glo gewaarborg. Die vraag bly egter of die Christelike geloof wat die uitgangspunt en beginsels van die sekulêre staat nie kan aanvaar nie, nie juis deur die sekulêre staat onderdruk sal moet word nie?

Wanneer so na ons tyd en ons omstandighede gekyk word, lyk dit asof dieselfde magte wat aan die begin van die eeu gestreef het na “the complete and final settlement of the Boer question”, nog steeds op koers is. Daar word deesdae net gebruik gemaak van ander middele en magte.

Wat nou?

Die groot vraag is wat ons nou moet doen. Dit is nie so maklik om die vraag te antwoord nie. Maar die volgende kan oorweeg word: In die eerste plek moet ons ons geestelik losmaak van die nuwe samelewings-orde en dit raaksien as ‘n vyandige lewens orde. Die eerste Christelike gemeentes in die Romeinse Ryk het hulle doelbewus onttrek aan die heidense gemeenskap waarin hulle geleef het en hulle eie gemeenskap in stand gehou.

Die grense het hulle skerp en baie duidelik getrek. Daarna het hulle, vanuit die veranderde staanplekke wat hulle gebou het, die Romeinse Ryk verower met hulle geloof, kultuur en Christelike lewenstyl.

Daar lê vir ons ‘n voorbeeld ter oorweging. As ons dit oorweeg, moet ons daaraan dink: alles wat die mens is, alles wat hy doen, al die werke van sy hande word voorafgegaan deur denke, oorweging en besluite. ‘n Mens se denke, sy gees, en hoofsaak, sy geloof, bepaal sy manier van menswees. So ook ‘n volk.

Die geestelike dimensie van ‘n volk bepaal, inspireer, rig en regeer die optrede, handel en doen van ‘n volk. Uit die geestelike dimensie van die volk vloei die kultuur voort en die lewende asem wat dit dra, is die taal van die volk.

Ons moet terug na ons eie en onsself afvra: Ten eerste, watter eise stel ons verantwoordelikheid teenoor ons voorgeslagte, aan ons? En as ons so nadink oor ons geskiedenis moet ons probeer verstaan wat begrippe soos roeping, verantwoordelikheid en koersvastheid beteken.

En ten tweede, moet ons onsself afvra: wat ons taak vandag is as ons wil handhaaf en hou; ten derde moet ons sekerheid kry oor die eise wat ons verantwoordelikheid teenoor die geslagte wat nog kom, van ons vra. Dit beteken ons moet sekerheid kry oor die koers wat ons moet gaan.

Dit is nie maklike vrae nie. Maar voordat ons dit doen, moet ons eers dink. In ons nadenke moet ons ook vra na ons verhouding tot die lewende God van die Bybel. Waar staan ons voor God en wat het ons gemaak met ons gehoorsaamheid aan Hom; wat het geword van ons dankbare diens aan God?

Waar lê die beginpunt van ons denke: by die ewige God en Sy Woord of by die mens en sy gedagtes. Dit maak, in die hele situasie waarin ons vandag lewe, ‘n baie groot verskil waar ons met ons denke begin.

As ons die vrae wil antwoord, is die vraag of ons nog werklik die geskiedenis van ons volk ken, sodat ons kennis en inspirasie kan put uit die adel en die heldedom van die Afrikaner. Want daar kan ons leer dat geen Boere-Afrikaner ooit ‘n minderwaardigheidsgevoel hoef te hê omdat hy ‘n Afrikaner is, nie. Terselfdertyd sal die geskiedenis ons ook leer dat wat die Boere-Afrikaner vermag het, meer te danke is aan die genade van God as aan sy menslike vermoëns.

Die derde saak wat ons moet oorweeg is of ons nog die geestes-eiendomlike van die Boere-Afrikaner ken. Ons wat in die teerstrate van Suid-Afrika se groot stede opgegroei het, ken ons die wortels van ons Boere-Afrikaner se lewenstyl, ons manier van menswees in Afrika, ons kultuur?

Ons moet weer sekerheid hê oor die grondslae waarop ons staan, sodat elkeen van ons homself weerbaar kan maak, sodat ons dan saam kan bou aan die geestes besit van die Afrikaner. Dit is nogal krities dat ons ‘n oop oog sal hê vir die noodsaak om saam te dink, saam te werk, saam te stry, saam te bou.

Ons is in die sewentiger-jare wysgemaak dat ons moet uittrek uit die laer, want die oorlog is verby. Daar het ons ons saamhorigheidsgevoel prysgegee en in die oop vlakte die prooi geword van die propaganda van links. Ons het nie meer saam gedink, saam raad gehou, saam pal gestaan nie.

Die aard van die stryd

As dit alles gesê word, is dit duidelik dat ons nie in ‘n skietoorlog betrek is nie, maar in ‘n sielkundige oorlog, ‘n stryd om die besit van die siel van die Afrikanervolk. In so ‘n oorlog of stryd is daar nie kitsoplossings nie.

Die eerste voorwaarde bly egter dat ons ‘n bietjie moet terugtrek, dat ons weer in die laer moet staan, sodat ons daar saam kan herbou aan ons geestes eiendomlike. Ons moet die grense van ons volk-wees weer duidelik trek; ons moet vir onsself uitmaak waar ons aangeval word, sodat ons daar kan verdedig, sodat ons weer waar ons kan terugslaan. Ons het weer innerlike sekerheid, dissipline en doelgerigtheid nodig.

Dit vind ons in die eerste plek in ons binnekamer. Dit is gesê dat Johannes Calvyn, die hervormer in die dae van vervolging en stryd, die kerk en die gelowiges altyd weer besiel het met die slotvers van Psalm 138: “Die Here sal dit vir my voleindig! U goedertierenheid, Here, is tot in ewigheid: laat nie vaar die werke van u hande nie!”

Ten Slotte

Ons staan voor groot uitdagings. Op ons geslag rus die verantwoordelikheid om te handhaaf en te herbou, om sterk te staan vir die voortbestaan van ons volk in hierdie nuwe omstandighede. Dit is ‘n enorme taak. Maar ons verantwoordelikheid teenoor ons voorgeslagte en ons verantwoordelikheid teenoor ons nageslag, verplig ons om die taak op te neem.

Tog is ons nie alleen nie. Die lewende God, onder Wie se Hand die Boere-Afrikanervolk hier gegroei het, het ons nog altyd gelei en bewaar. Hy sal Sy Hand nie van oor ons terugtrek nie.

Laat ons in geloof die drie-enige God, in verantwoordelikheid teenoor ons volk en met ‘n vasberade gees, die aanslae van die magte teenoor ons weerstaan. Die Here, ons God, sal op Sy tyd die oorwinning gee.

……………………………………

Bron: Bybel en Volk, nr. 4, jaargang 10; Mei 1995.

Deur mnr. J.A. Marais; geskryf in Mei 1995.

Roeringe rondom die Groot Trek

Die begin van die Afrikaners se volk bewuswording en hulle strewe na politieke selfbeskikking val min of meer saam; en in terme van tyd kan dit, met enkele kwalifikasies, vasgepen word op die tweede helfte van die agtien-dertigerjare, met die Groot Trek as die sentrale en seminale gebeurtenis.

‘n Veelheid van faktore rondom die gestremde verhoudings tussen die boere aan die Oosgrens en die Naturelle, die Britse owerheid se ongevoeligheid teenoor die Blanke Oosgrens bewoners, “die Swart Ommegang”, en die wyse waarop die slawe-eienaars benadeel is by die vrystelling van die slawe, het daartoe bygedra dat die Hollands-sprekende inwoners van die Kaap-kolonie die roeringe van ‘n groeiende gemeenskap besef aangevoel het.

Hulle het bewus geword van ‘n toevoeging tot hulle bestaan wat van hulle iets groters gemaak het as die totaal van hulle getalle – die vroeë verdrag ervaring van volkskap. Dit was die plus en die surplus wat die bewegings mag in die Groot Trek uitgemaak het.

Die kulturele en sosiale bewustheid van ‘n vroeë volkskap en die besef van ‘n gewaagde intog in die vreemde het uiteraard die nodigheid van georganiseerde samelewing laat posvat. En die daarstelling van ‘n owerheid wat sonder belemmering van buite die belange van die gemeenskap kon behartig en bevorder, was die natuurlike eerste stap tot selfbeskikking.

Die Groot Trek was dus eintlik die aanvang van die Afrikaners se trek na nasionale selfstandigheid en politieke selfbeskikking in ‘n eie staat. En dat die staatsvorm die republiek sou wees, was feitlik vooraf bepaal deur die voorbeeld van die groot historiese gebeurtenisse in die voorafgaande tydvak – die Bataafse Republiek in Nederland, die Franse Rewolusie en die Amerikaanse Rewolusie.

Vryheid van politieke oorheersing het sinoniem geword met die republikeinse staatsvorm.

Toekomstige magstryd

Die republikeinse Noorde, met Hollands as amptelike taal en ongelykheid van Wit en Swart, teen die koloniale Suide, met Engels as amptelike taal en gelykheid van Wit en Swart, het die grondslag gevorm van die toekomstige magstryd van Britse kant om die gevolge van die Groot Trek te ontdoen en ‘n verenigde Engelse Suid-Afrika te skep.

Groot Trek gehandhaaf

In die drif om Transvaal (die ZAR) deel aan die federasie onder die Britse vlag te maak, is Theophilus Shepstone gebruik om Transvaal in 1877 te annekseer. Die daaropvolgende stryd wat eers lydelik verloop en toe in geweld ontvlam het, het nie net die Britse planne verydel nie, maar het tegelyk met die slag van Amajuba in 1881 die resultaat van die Groot Trek gehandhaaf, naamlik ‘n onafhanklike Republikeinse Noorde.

Dié oorlog het baie Afrikaners in die OVS, Natal en die Kaap bewus gemaak van hulle volk verbondenheid aan die Transvalers, en só is ‘n Afrikaner nasionalisme bo-oor staatsgrense rondom die Republikeinse Noorde opgewek. En in Transvaal het Paul Kruger na vore getree as ‘n gesag wat die onderlinge getwis en verdeeldheid bygelê het en die jong republiek tot ‘n ordelike staat laat ontwikkel het.

Nuwe Uitdagings

Die ontdekking van goud en die sametrekking van die politieke en die finansiële imperialisme in die persoon van Cecil Rhodes, het ‘n nuwe uitdaging aan die Republikeinse Noorde gestel. Die toestroming van fortuinsoekers uit die buiteland na die goudvelde het die moontlikheid geskep dat Transvaal bloedloos verower kon word deur ‘n stem-regtelike stelsel wat buite die volksgrense strek en volgens die liberaal-demokratiese voorskrifte mense bloot as individuele staatsburgers erken.

Daarteen het Kruger hom verset. Hy wou die groei van die staat bou op die historiese wortel van die Trek-geslag en hulle verwante en sodoende die Hollands-sprekende volk die sentrale en rigtinggewende mag in sy land hou.

Daarteen het Rhodes se obsessie met ‘n verenigde Suid-Afrika onder Britse vlag, gestuit. En toe hy besef het dat hy dit nie op bloedlose wyse sou kon bewerkstellig het nie, het hy dit probeer afdwing deur die infame “Jameson Raid” van 1896 wat op bekwame wyse deur die Kruger-regering verydel is.

Dit was nie net ‘n groot verleentheid vir die imperialiste nie, maar tegelyk is die Groot Trek herbevestig. En, net so belangrik, dit het die Afrikaners hegter saamgebind oor staatsgrense, en in afwagting van ‘n herhaalde “Jameson Raid”, Transvaal die voedings bron van ‘n vrugbare Afrikaner-nasionalisme, gemaak.

Rhodes en Oppenheimer

Die “Jameson Raid” het ‘n neerslag van Boere haat gelaat wat ‘n driekwart-eeu later verwoord is deur die finansiële en politieke erf-opvolger van Rhodes, naamlik mnr. Harry Oppenheimer.

By die 75ste herdenking van die “Raid” het hy by die Rhodes-universiteit te Grahamstad ‘n gedenk lesing gehou en onder andere gesê: “…if there were a white community so attached to old ways, so indifferent to luxury, so self-satified, so suspicious of foreign influence as to refuse even at great material cost to co-operate in building a united modern country, then that community must be destroyed because, as Rhodes saw the matter, it was obstinately and foolishly setting itself up as an obstacle in the way of the ineviteble ecolutionary forward march of history…

Yet Rhodes believed that the Transvaal Republic of President Kruger, unless it had been fundamentally transformed, could never have formed part of a modern united South Africa. The existence of such a republic, by making unity impossible, threatened, as he saw it, the whole future of South Africa and brought hom face to face with a terrible dilemma.

And Rhodes, because he was impatient and arrogant and gravely ill, tried to resolve that dilemma too soon and in the wrong way… But Rhodes’ word, as he knew so well, was left unfinished and is still unfinished today… In South Africa the struggle of Afrikaner nationalism against Brittish imperialism has ended in a way which can give small satisfaction to either side… The life and growth of a great modern state, as Rhodes understood so well, cannot be reconciled with tribal attitudes within its borders, whether the tribes be black or white. Nor can it be reconciled either with a refusal to admit to change or with undue tenderness for traditional ways of life.”

Finansiële imperialisme teen kulturele nasionalisme

Dit is uiters aggressiewe en aanmatigende stellings: “must be destroyed”, “obstinately and foolishly”; maar tipies van die finansiële imperialis wat in sy egoïsme minagtend staan teen ‘n volk se historiese verbondenheid en eer. Ekonomiese gewin is sy hoofmotief en kulturele nasionalisme en volksoewereiniteit is sy vyand. As ‘n volk soos die Transvaalse Boere in sy pad tot groter rykdom staan, moet die volk vernietig word.

Hierdie waarheid het aan Afrikaners van die tweede helfte van die twintigste eeu verbygegaan toe hulle weer die politieke mag in Suid-Afrika gehad het. Hulle het nie gedink dat die imperialistiese heerssug steeds tot die uiterste roekeloosheid in staat sou wees om die Afrikanervolk “te vernietig”, nie.

Die Republikeinse Noorde van ná 1895 het egter besef dat die “Jameson Raid” ‘n tussenspel was en dat daar met die oog op die Britse vyandigheid bewapen moes word. En die wapen botsing het gekom nadat Kruger aan Milner gesê het: “Jy wil nie die stemreg hê nie; jy wil my land hê.” Dit was ‘n herhaling van die aanslag om die Groot Trek en republikanisme ongedaan te maak.

“Ethnic Cleansing”

In meer konkrete terme as vroeër is die vernietiging van die Afrikanervolk beoog deur militêre verowering, ekonomiese verarming, volksmoord in konsentrasiekampe en kulturele vervreemding.

Dit is betekenisvol dat toe die frase “ethnic cleansing” in die Engelse taal gangbaarheid gekry het na aanleiding van die huidige Serwiese en Kroaatse oorlog, ‘n Engelse professor aan Oxford in die blad World Link geskryf het dat “ethnic cleansing” nie iets nuuts is nie; dit is in die Britse konsentrasiekampe toegepas op die Afrikanervolk in die 1899-1902 oorlog.

Dat die verwoesting van 1899-1902 nie finaal geag is nie, is bevestig deur Milner se woorde: “The struggle continues. It has changed in character; it is no longer war with bullets, but it is war still.”

Die stryd het voortgeduur om die Afrikanervolk se gees te breek. Die Groot Trek moes finaal ongedaan gemaak word. Suid-Afrika moes as ‘n verenigde land onder die Britse vlag verder voortgaan.

“Nog niet afgerekend”

By hierdie smartvolste ervaring van die Boerevolk, was een van die treffendste dinge wat geskryf is, dié woorde van HT Colenbrander voor in sy ‘De Afkomst der Boeren’. Dit is geskryf twee dae ná die sluiting van die Vrede van Vereniging op 31 Mei 1902.

“Die wêreld,” sê hy, “heeft trots het vredesverdrag met die Boere nog niet afgerekend” (die wêreld synde die Engelstalige wêreld). “Hun strijd om het volksbestaan,” sê hy verder, “die niet gisteren begon, eindigt niet morgen.”

Groter waarheid oor die Engelse wêreld se verhouding met die Afrikanervolk is wellig nie te vinde nie. Dit sny deur alle skyn en ryk die historiese werklikheid oop wat tot die huidige onderworpenheid van die Afrikanervolk gelei het en waaragter die Britse imperialisme steeds die oorheersende rol gespeel het, soos byvoorbeeld blyk uit die onlangse verklaring van ‘n voormalige Britse Minister, lord Deedes, dat “die mandaryne van die Departement van Buitelandse sake op die voorpunt van die stryd teen die Nasionale Party-regering was.

Hoewel die Boeremagte die Tweede Vryheidsoorlog verloor het, is die eer en selfrespek van die volk gered en het die wapenstryd ‘n galery van helde opgelewer waaruit voortreflike staatsmanne en volksleiers na vore gekom het wat die grondslag gelê het vir die daaropvolgende stryd om die imperiale juk af te gooi en republikeinse selfstandigheid en selfbeskikking te herwin, en die Groot Trek te handhaaf, soos in 1960/61 verwesenlik is na ‘n heroïese politieke stryd van geslagte.

Strakke teenstelling

Die tweede maal het die Afrikanervolk die Britse verowering ontdoen, maar daardeur die grondslag gelê vir die volgende oorlog teen die Afrikanervolk wat in 1990-1994 weens politieke bedrog en verraad, roemloos en eerloos verloor is teen ‘n terroriste-organisasie wat volgens die Engelse joernalis, Peter Younghusband, “nooit veel werd was as ‘n bevrydings-organisasie nie”.

Die Afrikaner het nou, soos ‘n Engelse joernalis verlede jaar in November geskryf het, “geword wat hulle was aan die einde van die Tweede Vryheidsoorlog: mense sonder ‘n staat, soos die Baske en die Koerde, in die land waar hulle volk gebore is”.

Die angel in hierdie seer is dat die Afrikanervolk se selfrespek en selfvertroue tot die wortel aangetas is weens die feit dat sonder slag of stoot sy vryheid hom ontneem is, in strakke teenstelling met die harde en moedige wapen stryd van 1880-1881 en 1899-1902.

Veelal soos na 1902

By al die verskille tussen die ná-1902-tyd en die huidige toestand is daar merkwaardige ooreenkomste. Die land is tans nie fisiek verwoes nie, maar hy is verarm tot ‘n onkredietwaardige staat met ‘n enorme staatskuld en ‘n verarmde Afrikanervolk.

Die Afrikaner het nie tans 22,000 kinders in konsentrasiekampe verloor nie, maar die geboortesyfer van Afrikaners het weens die ekonomiese druk op egpare gedaal van 2,5% per jaar in die sestigerjare tot 0,67% in die tagtigerjare wat reeds etlike jare lank ‘n “negatiewe groei” beteken, omdat teen ‘n geboortesyfer van 1,7% per jaar ‘n volk se getalle konstant bly.

Die Afrikanervolk is dus op die onregstreekse wyse beroof van tienduisende kinders – ‘n gesofistikeerde wyse van “ethnic cleansing”.

In hierdie moreel, sosiaal, ekonomies, polities en numeries verswakte posisie, moet die Afrikanervolk sy stryd om selfbeskiking hervat — die stryd wat deurgaans gekenmerk was deur drie hoofelemente: om vry te wees van oorheersing deur buitelandse magte; om vry te wees van oorheersing deur finansiële imperialiste; en om vry te wees van oorheersing deur Swart getalle.

Nie berus

Soos in die vorige twee stryde om herwinning van die verlore vryheid, is die allereerste stap daartoe die besluit van die Afrikaner leiers dat hulle nie berus in die bedrog volle en verraderlike verowering nie.

Dit was so ‘n besluit wat die aansporing was ot die triomf van Amajuba. En dit was ‘n dergelike besluit wat genl. JBM Hertzog, die stryd met ander middels na 1902 laat opneem het in die Vrystaat, en wat die prikkeling tot die Rebellie van 1914 was. Vandaar het dit verloop tot die 1948-verkiesings-oorwinning en die republiekwording van 1961.

Naas die besluit om nie te berus nie, is dit nodig om ‘n deurdagte langtermyn-strategie te bedink wat gerig is op een onveranderlike doel: herwinning van die Afrikanervolk se selfbeskikking. Oor al die aspekte daarvan kan hier nie uitgewei word nie. Die les van die geskiedenis is hier ter sake. Dit gee perspektief aan die onmiddellike toestand.

Huidige staatsbestel lamlendig

Enersyds is daar die onwerkbaarheid van die huidige staatsbestel. Soortgelyke modelle is al male sonder tal op die proef gestel, en het telkens misluk. Selfs met die ergste diktatoriale metodes sal daar nie in geslaag word om etniese en volksverskille te onderwerp aan ‘n sentrale owerheid, waarmee groepe in die samelewing hulle nie vereenselwig nie.

Die parlementêre demokrasie het ‘n beperkte verdraagvermoë vir rasse- en godsdiens verskille. Die huidige bestel sal daarom inmekaar stort, eerder vroeër as later.

Die verwikkelings in die voormalige Sowjet-Unie en die Sentraal-Europese state is ‘n aanskouings-les in die mag van kulturele nasionalisme. Dieselfde soort magte lê ingebed in die huidige Suid-Afrikaanse staatsbestel.

Les van die Geskiedenis

Naas hierdie erkenning van die mag van nasionalisme is die ander les van die geskiedenis die reeks gebeurtenisse ná wat nie die resultaat van die Boere leiers se beplanning was nie, maar hulle strewe bevorder het:

• Die vroeë verlening van verantwoordelike regering aan Transvaal en Vrystaat deur die Liberale Partyregering van Brittanje, wat ‘n sterk politieke prikkeling verskaf het.
• Die poging van Britse kant om by Uniewording die Kaapse stelsel van gelykheid van Wit en Swart uit te brei na Transvaal en Vrystaat, wat deur die Boere leiers verydel is en ‘n versterking van die Groot Trek-riglyne ingehou het.
• Die uitskop van genl. Hertzog uit die Britse-kabinet op Engelse aandrang, en die stigting van die Nasionale Party.
• Die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog, en die daarmee gepaardgaande Rebellie van 1914, wat ‘n golf van nasionalisme ontketen het.
• Die vroeë dood van genl. Louis Botha in 1919, en ‘n gevolglike verlies van aansien van die Suid-Afrikaanse Party.
• Die mynwerkerstaking aan die Rand in 1922, genl. Smuts se hardhandige teen-optrede, en die ontwikkelende samewerking tussen genl. Hertzog se Afrikaanse NP en kol. Creswell se Engelse Arbeidersparty, waardeur genl. Smuts (met die SAP) twee jaar later in ‘n algemene verkiesing verslaan is.

Die Boere leiers kon hierdie ontwikkelings voordelig benut, omdat hulle na 1902 nie in die verowering berus het nie, en die stryd voortgesit het.

Soortgelyke dinge sal weer in Suid-Afrika gebeur. En as die vaste besluite geneem is om, soos die Boere leiers, nie te berus nie, sal daar telkens voordeel uit te haal wees.

Stry en streef na buite

‘n Baie belangrike ander les is ook uit die verlede te leer: die groot omkeerpunte in die Afrikaner geskiedenis, het gekom wanneer daar van buite gestry en gestreef is – die Groot Trek, die Boererepublieke, genl. Hertzog se Nasionale Party, dr. Malan se Gesuiwerde (later Herenigde) Nasionale Party, dr. Verwoerd se uittrede uit die Statebond.

Deur van buite te stry en te streef, bring suiwerheid van strewe, innerlike versterking en vryheid van beweging. Die nasionalisme kan alleen so gedy. Soos Groen van Prinsterer gesê het: “In myn isolement ligt mijn krag.”

Afrikaner-nasionalisme

Wanneer al hierdie dinge gesê is, bly die groot vraag: hoe moet daar te werk gegaan word? Is daar kortpaaie?

Die antwoord is opgesluit in die herlewing van Afrikaner-nasionalisme. Dit is die mag wat soos tevore ‘n onstuitbare beweging kan wees. Dit moet in al sy geledinge geaktiveer word – vaderland, geskiedenis, taal, kultuur, geloof, idealisme. Die werklike politieke botsing sal al meer uitgesuiwer word tot ‘n stryd tussen Afrikaner-nasionalisme en Kommunisme.

Die noodwendige ontplooiing van die politiek sal uitloop op ‘n uiteenval van die kunsmatige Nuwe Suid-Afrika, weens die drang van nasionalisme, en volkstate sal tot stand kom op die patroon van Lesotho, Swaziland en Botswana.

Moed, vertroue, geloof

In hierdie stadium is die groot vereistes: geen berusting in die verowering nie, moed om op te staan na die terugslae, vertroue op die God van die vadere, geloof in die geroepenheid van die Afrikanervolk, opwekking van Afrikaner-nasionalisme tot ‘n magnetiese mag wat aantrek en bind.

En daarby die gerusstellende wete: die Britse mag het telkens probeer om die Afrikanervolk te vernietig; deur die genade van God kon hulle nie daarin slaag nie; en uit elke verowering het die Afrikanervolk opgestaan en sterker uitgekom.

……………………..

Bron: Bybel en Volk, nr. 4, jaargang 10; Mei 1995.

Hierdie is die eerste deel van die uitgebreide artikel oor die verraad wat gelei het tot die verlies van die politieke mag van die Afrikaner. Gaan hier na deel 2.

Regs en Links

Die Afrikanervolk is soos meeste ander volke verdeel in twee groepe – dié wat vanweë ‘n diepgewortelde volksnasionalisme konserwatief van inbors is, en dié wat ‘n meer liberale uitkyk op die lewe het. Ons praat van die regses en die linkses. Beskou mens die geskiedenis van ons volk kan hierdie verdeling reeds van die vroegste tye gade geslaan word. So was die deel van die volk wat ‘n meer liberale siening huldig in die 18oo’s dié wat hul heel gemaklik onder Engelse bewind aan die Kaap gevoel het. Hulle beweeg aan die buiterand van die harde nasionalistiese kern waaruit ‘n volk saamgestel is. Daardie stel waardereëls wat die aard en wese van ‘n volk bepaal. Die konserwatiewe denker vind homself altyd nader aan hierdie kern, hy lééf hierdie waardes en koester dít wat sy volk uniek maak.  Die liberale mens is pragmaties in sy denke , individualisties en meer gesteld op eiebelang. Die konserwatis daarteenoor is beginselgebonde, sien homself as deel van ‘n groep en stel gewoonlik eiebelang ondergeskik aan die groter geheel waarvan hy deel vorm – hetsy dit sy gesin, familie, gemeente/gemeenskap of volk is. Sy benadering is om altyd vanuit beginsel, eerder as vanuit omstandigheid te handel.

Hierom moes die konserwatiewe Vryburger van daardie era homself losskeur van Britse oorheersing aan die Kaap, die vreemde in, Sy dryfveer: die drang na vryheid – om homself te kan wees en oor homself te kan regeer! Die liberaalgesinde kon egter maklik vir homself ‘n tuiste vind onder Britse oorheersing, solank hy vir hom en sy gesin ‘n gerieflike, gemaklike plekkie daar kon skrop.      

Anglo-Boere-oorlog

Netso het die liberaalgesinde volksgenoot tydens die Anglo-Boereoorlog geen probleem gehad om aan die Engelse perde en voer en hulp te voorsien nie – wel teen groot beloning en beskerming van homself, maar tot nadeel van die volk waaraan hy behoort. Soos dit die liberale denker betaam – deurentyd in sy besluitneming gedryf deur omstandigheid, eerder as beginsel, met eiebelang wat altyd prioriteit geniet.

Maar gedryf deur sy lojaliteit aan volk en land en in nastrewing van die vryheidsideaal wat hom deurgaans inspireer het die konserwatiewe Bittereinder ter wille van die hoër saak, in troue beginselvastheid, groot verlies en lyding verduur. Moed en durf asook vaste geloofsvertroue in die Almagtige wat sy volk tot hier gelei en bewaar het, besiel hom tot stryd en ontbering en die bring van hoë offers.

Die Afrikaner is oorwegend konserwatief

Kenmerkend van die Afrikanervolk is dat die oorgrote meerderheid van volksgenote nog altyd dié is wat hierdie nasionalistiese konserwatiewe waardes voorstaan. Daar bestaan ‘n sterk drang na behoud van sy erfenis en ‘n trots op sy herkoms en bestaansreg as volk voor God. Getuienis van ‘n behoudende, konserwatiefdenkende nasie. Die sterkste bewys daarvan is dat hy oor al hierdie eeue as Blanke volk bly voortbestaan het. Genetici bereken die persentasie van Afrikaners se Europese herkoms as 98.9%. As dit vergelyk word met die graad van rasvermenging in ander Afrika-lande met Blanke setlaars word die merkwaardigheid daarvan besef. Van byvoorbeeld die Portugese in Mosambiek en Angola bestaan alleen nog net hul taal, of ‘n brabbel daarvan wat deur ‘n baster-nageslag gebesig word. 

Die konserwatiewe waardes van behou, bewaar, beskerm, bemin, behoed, verinnig blyk dus duidelik die waardesisteem te wees waarvolgens die oorgrote meerderheid van ons volk hulself betuig.

Hoogtepunt van Afrikaner-nasionalisme

Met die oorwinning van die Nasionale Party in 1948 en in die jare wat daarop volg tot en met dr. Verwoerd se sluipmoord in 1966 bereik die Afrikaner-nasionalisme sy hoogtepunt. Op die vryheidspad van die Afrikaner was die daarstelling van ‘n Republiek in 1961 ‘n grootse moment. Daarmee is die volk se heerskappy oor Blank Suid-Afrika – van Messina tot by Kaappunt, bevestig en verseël, en ook internasionaal so erken. Hierdeur is die laaste greintjie Britse heerskappy afgeskud. Dit het eindelik beslag gegee aan generaal Hertzog se wekroep: “Suid-Afrika eerste!”.

Eerste afwykings

Ná dr. Verwoerd se moord het die verdeling tussen liberale en konserwatiewe volksgenote duideliker geword. Onder aansporing van buitelandse druk en met finansiële beloning deur vyandige geldmagte is Afrikanerleiers oorreed om meer liberale beleidsrigtings voor te staan. Gedagtes soos “detènte” – basies: paai die Swartman en gee hom gelyk om sy guns te probeer wen – is nou deur John Vorster wat dr. Verwoerd as Eerste Minister opgevolg het, aangehang. Vorster het begeer om deur sy uitwaartse beleidsrigting  sterk aansluiting met leiers van Swart buurlande te soek. Dit is egter onmiddellik deur hulle as swakheid gesien en het aanleiding gegee tot verhoogde vyandigheid deur hulle en het tot verhoogde druk vir verandering van Suid-Afrika se binnelandse beleid gelei.

Voete van klei

Die New York Times beskryf John Vorster as volg: “John Vorster, a far more subtle and flexible politician…’ Direk in kontras tot sy voorganger se onkreukbare beginselvastheid. Vorster se opvolger, PW Botha, se wekroep was “adapt or die”! Nie meer die beproefde beginselgegronde pad van die Nasionale Party soos vergestalt onder die leiding van Malan, Strijdom en Verwoerd nie. Nou verkennend na buite en voel-voel die donker in…

Só is die pad ingelui na die vernietiging van die ideale soos vergestalt in Republiekwording. Die weg is gebaan na selfvernietiging en oorgawe aan die “Swart meerderheid”. Dié oorgawe was dan ook inderdaad die gevolg op die afwykende beleidsrigtings wat deur die opvolgers van Verwoerd nagevolg is. Die waarskuwings deur “doemprofete” vanaf die jare 1969 en verder, dat hierdie afwykende beleid tot ‘n Swart meerderheidsregering sou lei is inderdaad presies 25 jaar later in 1994 bewaarheid. Diegene wat vrot eiers en tamaties gegooi het en vergaderings van vêrsiendes wat hierteen probeer walgooi het opgebreek het, moet vandag hul koppe in skaamte laat sak in erkenning dat daardie handjievol beginselvaste manne en vroue toe al die tyd reg was.

Hierdie gemors is ‘n produk van die liberale denke

Konserwatisme behou, Liberalisme vernietig. Konserwatiewe Blanke bewind het vooruitgang, netheid en  orde beteken, maar dit is in 1994 vervang met stagnering en agteruitgang, wetteloosheid, korrupsie, wanorde en chaos. Die noodwendige eindproduk van die toepassing van liberale beleidsrigtings.

Praat na regs, doen na links

Die vraag is natuurlik hoe dit moontlik was om hierdie oorwegend konserwatiewe volk langs liberale weë te kon lei tot oorgawe en selfmoord. Die antwoord: deur beoefening van oneerlike politiek. Praat na regs, maar doen in die geheim na links. De Klerk se Nasionale Party het in aanloop tot die 1992 referendum slagspreuke soos : Eie skole, eie woongebiede gebruik om die misleides te paai, die indruk te skep dat hulle die Afrikaner se belange wil beskerm. Elke denkbare vorm van laakbare misleiding is oor dekades deur die Nasionale Party aangewend om seker te maak dat hy nie sy oorwegend konserwatiewe kiesersbasis vervreem nie – iets wat definitief wel sou gebeur indien die leiers hul ware intensies, naamlik om die Blanke sy politieke mag te ontneem en hom derdeklas-burger in sy eie land te maak – sou bekendmaak.

FW hervorm koorsagtig

Die merkwaardige is egter dat prysgawe van politieke mag steeds nie in 1994 sou kon plaasvind sonder die toetrede van sogenaamde regse rolspelers nie. Teen die laat tagtigerjare het die volk reeds erg skepties gestaan teenoor die hervormingsplanne van De Klerk. Dat dit besig was om af te stuur op Swart meerderheidsregering het nou deurgedring tot die meerderheid van die Blanke kiesers. Hulle het tot die besef gekom dat FW en die Nasionale Party besig was om ons uit te verkoop. Dit het veral duidelik geword na FW de Klerk se toespraak op die 2 Februarie 1990 – die sogenaamde Rooi Vrydag toespraak (geskryf deur niemand anders nie as genl. Tienie Groenewald – later een van die “regse” generaals in die Afrikaner Volksfront!) De Klerk kondig met dié toespraak aan dat verbanne organisasies soos die African National Congress (ANC) en die SACP (Kommuniste Party) ontban word. Kort hierna laat hy Nelson Mandela vry, ten spyte daarvan dat Mandela botweg weier om geweld af te sweer – ‘n “ononderhandelbare” voorwaarde wat destyds deur die regering gestel is.

Die politieke gety draai skerp teen die regering. Momentum bou onstuitbaar op vir die omverwerping van die Nasionale Party by die stembus. Daarom moes De Klerk alles in werking stel om sy verraad teen die volk te voltooi voordat die volgende Blanke algemene verkiesing volgens die grondwet in September 1994 moes plaasvind. Sonder twyfel sou die Nasionale Party met daardie verkiesing ontsetel geword het. Die kiesers het deur die leuens en verkiesingspropaganda gesien en besef dat die toekoms van ons land en die Blanke beskawing in doodsgevaar verkeer het.

Potchefstroom en Virginia tussenverkiesings

Met die tussenverkiesings wat in 1992 in Virginia in die Vrystaat en kort daarna in Potchefstroom in die Wes-Transvaal plaasgevind het was dit duidelik dat die skrif aan die muur was vir die Nasionale Party-regering. Hulle sou ‘n algemene verkiesing nie kon oorleef nie.  In reaksie hierop kondig FW de Klerk enkele dae ná die Potchefstroom-tussenverkiesing die hou van ‘n referendum aan.

Vervolg in deel 2